Мило Ѓукановиќ му припаѓа минатото и време е да се оди најдолготрајниот европски владетел, вели во авторски текст за Политико британскиот дипломат сер Ајвор Робертс. Робертс беше британскиот амбасадор во Југославија, Ирска и Италија, а 2006-2017 беше претседател на Тринити колеџот во Оксфорд.
Робертс во авторскиот текст потсетува дека премиерот е на власт 30 години, благодарение на, меѓу другото, путиновскиот начин на промена на позицијата од премиер на претседател.
"Со 59 години, тој може да "бутка" уште една деценија или две и да го скрши рекордот поставен од страна на африканските деспоти. Или така се чинеше до неодамна", додава Робертс.
Дипломатот истакнува дека се чини дека овие денови Ѓукановиќ ја олабави контролата и потсети дека 10 илјади луѓе ја преплавија Подгорица и побараа негова оставка, и дека истата порака е примена и на дебатата во парламентот.
"Проблемот започна кога Мило се разијде со познатиот црногорски бизнисмен Душко Кнежевиќ," вели Робертс, додавајќи дека тоа е човек кој 25 години е вклучен во најинтимните работи на Владата и знае фигуративно, не буквално "каде се закопани телата".
Во текстот се потсетува дека Кнежевиќ ја започна кампањата во Лондон и откри серија корупциски скандали за Ѓукановиќ и неговото семејство, и на највисокото ниво на владејачката класа во Црна Гора, а акцентот е ставен на познатата снимка каде Славољуб Стијеповиќ зема пари од Душко Кнежевиќ и на обвинувањата кои Ѓукановиќ ги негираше дека е сопственик на "олигархско-кичеста вила вредна повеќе од 10 милиони долари."
Робертс верува дека серија на непријатни откритија може да имаат влијание и на членовите на Демократската партија на социјалистите на Ѓукановиќ, кои сметаат дека е време за промена на раководството, и размислуваат за спојување со опозицијата заради притисок да се повлече.
Овој дипломат ја опиша својата прва средба со Ѓукановиќ која била во средината на 90-тите години, кога тој беше амбасадор во Белград и памети дека го известил Лондон, дека Мило е различен од другите југословенски лидери.
- Тој беше од поинаква генерација од оние како Слободан Милошевиќ. Го доживеав како поумерен, разумен и многу заинтересиран да ги стави интересите на Црна Гора на прво место. Ова е некој со кого треба да работиме, му реков на Лондон ", опишува Робертс.
Тој истакнува дека премиерот со години делуваше дека ги исполнува очекувањата - тој се откажа од Милошевиќ и политиката на Белград и обезбеди Црна Гора во голема мера да се поштедени од бомбардирањето, покажа храброст да ја води земјата кон независност, а потоа за членство во НАТО, и покрај непријателскиот став на Москва.
- Одговорот на Путин беше да испрати офицери на ГРУ во Црна Гора за да се обиде да организира државен удар против Ѓукановиќ - мисија успешна како обидот за убиство на Сергеј Скрипал Со Салсбери – го Робертс опишува своето разбирање на настаните поврзани со случајот "државен удар".
Сепак, дипломатот нема дилема и вели: "И покрај сите квалитети и достигнувања, Ѓукановиќ сега припаѓа на минатото".
Робертс вели дека Ѓукановиќ ги поврзува Црна Гора со ерата на Фрањо Туѓман и Милошевиќ, британскиот премиер Џон Мејџор, рускиот претседател Борис Елцин и американскиот претседател Бил Клинтон, на комунистичка Југославија, од војните во Босна, Хрватска и Косово, како и обвиненијата за шверц на цигари и дрога.
- Ерата на балканската политика во која е создадена неговата кариера беше ерата на моќни луѓе, нетранспарентност, заобиколување на правилата и недостаток на одговорност. Ако Црна Гора сака да стане полноправна членка на Европската унија, ќе треба поинаков вид на лидер и различна политичка култура - вели Робертс.
Тој потсетува дека Црна Гора ја чека долг пат во борбата против криминалот и развојот на културата на транспарентност и отчетност и дека е потребен лидер кој може да ги воведе овие работи, а не оној чиј интегритет е доведен во прашање.
Робертс смета дека Црна Гора има такви лидери и го наведува примерот на премиерот Душко Марковиќ, кого го опиша како тивка и ефикасна фигура на чело на владата и неговиот претходник, Игор Лукшиќ, "светла ѕвезда на следната генерација".
Укажува на примерот на Северна Македонија во која промената на режимот доведе до трансформација на имиџот на земјата и помош во процесот на пристапување кон Европската унија. Робертс изразува пофалби за либералниот премиер Зоран Заев за подобрувањето на односите со албанската заедница и го реши проблемот со името со Грција, а со тоа и да го забрза патот кон НАТО и ЕУ.
- Црна Гора треба да го стори истото со сличен успех. Сега е вистинското време да се каже благодарам и збогум - Мило Ѓукановиќ", заклучува Робертс.
Извор: Политико
