Терористичкиот напад е извршен вчера вечерта во големиот трговски центар Крокус Сити на периферијата на главниот град на Русија.
Вооружени и маскирани лица, како што покажуваат шокантните снимки, отвориле оган врз цивили во концертна сала лоцирана во рамките на трговскиот центар.
Според последните информации, загинале најмалку 90 лица, а околу 150 се ранети. Меѓу ранетите има и такви кои се хоспитализирани во тешка состојба, што навестува дека бројот на загинати дополнително ќе се зголемува.
Нападот бил интензивен - комплексот бил во пламен, а покривот на крајот се урнал. Очигледно е дека во нападот било употребено различно оружје и бомби.
Во текот на ноќта одговорноста за нападот ја презеде исламистичката терористичка група ИСИЛ-К. Тоа е огранок на ИСИЛ кој е активен претежно во Авганистан, но тие извршија напади и во поранешните советски републики во Централна Азија, како Таџикистан и Узбекистан.
ИСИЛ-К објави само кратка изјава во која се вели дека нејзините борци „убиле и раниле стотици, создавајќи широко распространето уништување пред безбедно да се повлечат во своите бази“.
Во соопштението не се наведуваат никакви дополнителни детали, па ни причина. Ова е сосема невообичаено за вакви терористички напади, каде вообичаено веднаш потоа се објавуваат „аргументи“ зошто е извршен нападот.
Што се однесува до тврдењето дека нивните членови се повлекле на безбедно, последните информации сугерираат дека тоа можеби е точно.
Имено, во текот на ноќта од руска страна пристигнала само информација дека наводно е уапсен „еден осомничен“, а утринава - дека се уапсени 11 лица, од кои 4 се директни извршители на нападот.
Па каде се напаѓачите? Изгледа, судејќи според информациите кои пристигнуваат, тие навистина успеале да побегнат. Но како?
Тие, наводно, ја искористиле паниката и побегнале заедно со цивилите кои бегаат од трговскиот центар. Да беше така, веројатно однапред имаа план и место каде ќе се пресоблечат по нападот и ќе се вклопат во толпата.
Доколку успеале да го направат тоа, дополнително се потврдува дека ова бил многу внимателно испланиран напад од почеток до крај.
Од самите видеа се гледа дека терористите делуваат ладно, сурово, но организирано.
Со кратки рафали пукаат во цивили и се чини дека меѓу нив нема нервоза, како точно да го знаат секој чекор. Во секој случај, сторителите не наликуваат на хаотичните самоубиствени напаѓачи кои често се главни актери на исламистичките терористички злосторства.
Тие повеќе потсетуваат на добро обучен професионален тим атентатори, група која поминала софистицирана воена обука. Јасно е дека не е невозможно авганистанската ИСИЛ-К да произведе неколку такви терористи.
Големото прашање сега е што ќе каже Русија за сето ова, односно кого ќе обвинат?
Затоа што ако ова беше напад кој дојде во друго време, последиците ќе беа предвидливи, но овој терористички напад доаѓа во време на војната во Украина, која токму во овој момент е на многу опасна пресвртница.
Во Москва масовно се убиваат цивили во време кога се разговара за тоа дали војната во Украина ќе ескалира до тој степен што ќе се прошири во остатокот од Европа, додека некои западни земји отворено разговараат за можноста за испраќање свои војници во Украина, која во последните недели забрзано почна да губи територии и може да биде на работ на голем распад.
За почеток, да погледнеме што велат САД.
На вчерашниот прв брифинг од Белата куќа се согласија дека тоа е страшно злосторство врз цивили, но истакнаа дека се сигурни дека овој напад нема никаква врска со Украина.
Како можат да бидат толку сигурни? Вистина е дека Украина, жртва на руската инвазија, досега не прибегнала кон терористички напади, но земјите ретко го прават тоа додека можат конвенционално да се бранат.
Кога конвенционалната одбрана почнува да слабее, други методи доаѓаат до израз, на пример во Ирак по американската инвазија, дури откако армијата ќе биде поразена, терористичките напади доаѓаат во многу поголема мера.
Но, нема апсолутно никакви докази кои сугерираат дека Киев имал некаква врска со ова.
Но, што ако Русија каже дека има?
Затоа што е војна и Москва во овој момент може да го третира секој настан и секоја информација како нешто што ќе го користи за воени цели.
Во војна не може да се верува дека некој ќе ја каже вистината, може да се очекува само секој да даде свои верзии, кои според нивна проценка најмногу му одговараат.
Секако интересно е што Русија сè уште не кажа ништо за тоа кој стои зад овој напад иако поминаа неколку часа откако ИСИЛ-К ја презеде одговорноста.
САД пред две недели предупредија дека е можен голем инцидент во Русија, поточно во Москва.
На ова синоќа дополнително потсети Вашингтон, нагласувајќи дека „навреме ја предупредиле Русија“.
Но, прашањето е повторно како Русија сега ќе го третира тоа предупредување и неговата природа. Зашто, ако кажаното се зборуваше во јавноста, тие не ја предупредија Москва точно каде, кога и како некој ќе нападне.
Поради ова - и никогаш не недостасува страв и параноја во време на војна - Русија може да го протолкува ова не како добронамерно навремено предупредување туку како закана, а вчерашниот напад како извршување на таа закана.
Украинските служби, од друга страна, сугерираат дека Русија можеби самата се нападнала за да оправда многу поголема ескалација на војната. Иако звучи сурово, таквата можност не може да се исклучи.
Факт е дека големите воени ескалации, често и самите почетоци на војната, беа иницирани токму од т.н. „напади со лажно знаме“ каде другата страна сака да биде обвинета за инцидент, а инцидентот всушност го спроведува онаа што обвинува!
Но, дали на Русија и треба нешто такво?
Зарем таа веќе нема „аргументи“ за ескалација?
Понатаму, западните земји веќе ја третираат како агресор кој и се заканува на цела Европа и пошироко - односно, е дека треба да се „внимава“ на обвинувања во случај на ескалација на војната.
Сепак, некој би можел да каже дека вакво нешто „и треба“ на Русија за дополнително да ја мобилизира домашната јавност за војната, бидејќи после вакви напади секогаш расте поддршката за актуелниот лидер, армијата, државата, безбедносниот апарат...
Ситуацијата е таква што всушност е тешко да се исклучи некој како потенцијален извршител на овој масакр.
Конечно, ако нападот навистина бил извршен од ИСИЛ-К, оваа група, иако се крие во оддалечените делови на Авганистан, во никој случај не живее во вакуум, тие многу добро знаат што се случува со Украина и Русија и дека нивниот напад ќе има потенцијално несогледливи последици доколку се искористи на кој било начин за ескалација на војната.
Сега останува само да ја чекаме руската реакција, односно толкувањето кое тие ќе го состават како што веруваат дека ќе се одговори во овој момент и колку лошо ќе биде за актуелната ситуација во Источна Европа или Европа воопшто.
Наскоро ќе дознаеме.
<b><i>(Vecer.mk <a href="https://www.advance.hr/tekst/analiza-veliki-teroristicki-napad-u-rusiji-i-posljedice-isil-k-je-preuzeo-odgovornost-ali-koga-ce-optuziti-moskva/">VIA)</a></i></b>
