Европската Унија разгледува начини да ги искористи замрзнатите руски средства за поддршка на таканаречениот „заем за репарација“ за Украина, за да ги зајакне своите воени финансии и да го избегне ризикот од унгарско вето, изјавија за Ројтерс официјални лица блиски до проектот.
Украина ќе го врати заемот само откако ќе добие компензација од Русија за штетата предизвикана за време на војната. Концептот беше предложен минатата недела од претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, додека американскиот претседател Доналд Трамп ја намалува директната американска воена помош за Киев.
Фон дер Лајен рече дека заемот може да биде структуриран околу готовина поврзана со средствата на руската централна банка замрзнати на Запад по инвазијата на Украина и нема да вклучува запленување на тие средства, што е „црвена линија“ за некои во ЕУ.
Унгарско вето и опција „коалиција на оние што се подготвени“
Секој таков заем би морал да биде дизајниран за да се избегне вето од Унгарија, чии купувања на руска нафта неодамна предизвикаа фрустрација во администрацијата на Трамп.
Функционерите вклучени во проектот рекоа дека може да се создаде нов механизам преку коалиција на држави што се подготвени, наместо сите 27 членки на ЕУ, ако Будимпешта одбие да учествува.
„Имавме прва прелиминарна дискусија за идејата за нов заем. Но, засега, многу работи, вклучително и износите, не се јасни“, изјави за Ројтерс висок функционер на ЕУ.
210 милијарди евра блокирани во Европа
Околу 210 милијарди евра руски средства се блокирани во Европа. Повеќето од нив веќе достасале и се конвертираат во готовина што ја чува белгискиот депозитар Euroclear.
ЕУ ја користи каматата на тие средства за да го отплати заемот од 50 милијарди долари на Украина, доделен од земјите од Г7. Но, со оглед на тоа што поголемиот дел од средствата сега се чуваат во готовина, износот на заработена камата е скромна.
Нова идеја: Обврзнци на ЕУ наместо готовина
Планот на кој работи ЕУ би вклучувал замена на руски средства за обврзници без купон издадени од Европската комисија. Обврзниците би биле гарантирани или од сите земји-членки на ЕУ или само од оние што сакаат да учествуваат.
Државните гаранции се политички ризични бидејќи би можеле да се активираат ако Русија еден ден поднесе барање откако ќе бидат укинати санкциите. Друг проблем е можноста за унгарско вето за продолжување на санкциите.
„Сепак, под претпоставка дека санкциите ќе останат на сила сè додека Русија целосно не се повлече од Украина, вклучително и Крим, средствата веројатно ќе останат замрзнати во догледна иднина. Ова значи дека гаранцијата не е особено ризична“, рече друг висок функционер на ЕУ.
Преместување на средствата од Euroclear
Една опција што се разгледува е да се префрлат средствата во посебен правен субјект во сопственост на сите земји-членки на ЕУ или само на оние што ги гарантираат обврзниците. Ова би овозможило поголема флексибилност на инвестициите и повисоки приноси.
„Ова значи дека ќе биде можно да се инвестира во руски средства на долг рок и по подобри каматни стапки“, рече еден функционер.
Функционерите додадоа дека средствата што веќе се исплатени во рамките на заемот од 50 милијарди долари на Г7 за Украина, кои сега се враќаат од камата генерирана од средствата, би можеле да се вратат директно од средствата според новиот план или на долг рок од повисока камата заработена од попрофитабилни инвестиции.
