Функционерите во администрацијата на американскиот претседател Џо Бајден се многу повеќе загрижени за корупцијата во Украина отколку што јавно признаваат, се вели во доверливиот американски стратешки документ до кој дојде Политико.
Чувствителна, но некласифицирана верзија на долгорочниот план на САД, прикажува голем број чекори што Вашингтон ги презема за да му помогне на Киев да ги отстрани злоупотребите и на друг начин да реформира низа украински сектори. Се нагласува дека корупцијата може да ги натера западните сојузници да ја повлечат поддршката за Украина и дека Киев не е во состојба да преземе антикорупциска кампања.
Проблемот со корупцијата
„Перцепциите за корупција на високо ниво“, предупредува доверливата верзија на документот, може да ја „поткопаат довербата на украинската јавност и странските лидери во воената влада“. Оваа реторика е поостра од анализата достапна во јавната верзија на документот од 22 страници, кој Стејт департментот го објави на својата веб-страница без многу помпа пред околу еден месец.
Класифицираната верзија на „Интегрираната државна стратегија“ е околу три пати подолга и содржи многу повеќе детали за американските цели во Украина, од приватизацијата на банките и помагањето на повеќе училишта да учат англиски до охрабрување на војската да ги прифати протоколите на НАТО. Многу од целите се дизајнирани да ја намалат корупцијата што ја измачува земјата.
Проблем за Бајден
Тивкото објавување на стратегијата и фактот дека отворената изјава беше оставена во доверливата верзија го нагласува предизвикот за пораки со кои се соочуваат помошниците на Бајден.
Американската администрација сака да изврши притисок врз Украина да ја запре корупцијата, не само затоа што доларите на американските даночни обврзници се во прашање.
Но, тоа што е премногу гласно за ова прашање може да ги охрабри противниците на американската помош за Украина, како што се многу републикански конгресмени кои се обидуваат да ја блокираат таквата помош. Секоја перцепција за ослабената американска поддршка за Киев, исто така, може да поттикне повеќе европски земји да размислат двапати за нивната улога.
Кога станува збор за Украинците, „зад сцената се водат некои искрени разговори“, изјави американски функционер запознаен со украинската политика. Како и другите, на ова лице му се гарантира анонимност за да разговара за чувствително прашање.
Корупцијата падна во втор план поради руската инвазија
Украинската корупција долго време ги загрижува американските власти, сè до претседателот Џо Бајден. Но, таа тема падна во втор план по инвазијата на Русија во февруари 2022 година, која Бајден ја нарече борба на демократијата против автократијата.
Со месеци, соработниците на Бајден се држеа до случајните спомнувања на корупцијата. Тие сакаа да покажат солидарност со Киев и да избегнат да поттикнат мал број републикански конгресмени кои ја критикуваа американската воена и економска помош за Украина.
Повеќе од една година од почетокот на војната, американските власти се повеќе го нагласуваат ова прашање јавно и приватно. Советникот за национална безбедност Џејк Саливан, на пример, се состана на почетокот на септември со делегација на украинските антикорупциски институции.
Антикорупциските реформи не се услов за воена помош
Друг американски функционер запознаен со дискусиите потврди за извештаите на Politico дека администрацијата на Бајден разговара со украинските лидери за потенцијално условување на идната економска помош „со реформи за да се спречи корупцијата и да се направи Украина поатрактивно место за приватни инвестиции“.
-Таквите услови не се сметаат за воена помош, нагласи функционерот.
Портпаролот на украинското Министерство за надворешни работи не одговори на барањата за коментар на Политико, но украинскиот претседател Володимир Зеленски отпушти неколку високи претставници на одбраната во неодамнешната антикорупциска акција, порака до Соединетите држави и Европа дека слуша.
Интегрираната државна стратегија е производ на Стејт департментот кој се потпира на придонес од други делови на американската влада, вклучувајќи го и Министерството за одбрана. Содржи списоци на цели, рокови за нивно постигнување и пресвртници кои американските власти би сакале да ги постигнат. Стејт департментот издава такви стратегии за многу земји на секои неколку години.
Украинската армија и стандардите на НАТО
Претставник на Стејт департментот не сакаше да каже дали Вашингтон споделил подолга верзија на стратегијата со украинската влада или дали има доверлива верзија.
Вилијам Тејлор, поранешен американски амбасадор во Украина, рече дека многу обични Украинци веројатно ќе ја поздрават стратегијата бидејќи и тие се уморни од ендемската корупција во нивната земја.
Во документот се вели дека исполнувањето на американските цели за Украина вклучува исполнување на американските ветувања за опрема и обука за да им се помогне на вооружените сили на Украина да се одбранат од нападите на Кремљ.
Доверливата верзија, исто така, ги опишува американските цели како помагање за реформирање на апаратот за национална безбедност на Украина за да се овозможи „децентрализиран, толерантен пристап на ризик за извршување на задачите“ и намалување на „можностите за корупција“.
Иако НАТО не е блиску до прифаќање на Украина како членка, американската стратегија често ја наведува желбата украинската војска да ги прифати стандардите на НАТО.
Очекуваната пресвртница наведена во доверливата верзија е дека украинското Министерство за одбрана „формира професионален помлад офицерски и подофицерски кор со стандардна доктрина и принципи на НАТО“.
И форматот и содржината на украинските одбранбени документи треба „да ја одразуваат терминологијата на НАТО“, се вели во доверливиот дел од стратегијата.
Проблемот на олигарсите
Една цел вклучува создавање „план на национален отпор“. Ова може да алудира на обичните Украинци кои ќе возвратат ако Русија освои повеќе територии.
САД, исто така, сакаат да видат Украина да произведува своја воена опрема преку воспоставување „домашна одбранбена индустрија способна да ги поддржи основните потреби“, како и средина што ги поттикнува новите одбранбени информатички технологии.
Американските власти изгледаат особено загрижени за улогата на елитите во украинската економија.
„Деолигархизацијата, особено на енергетскиот и рударскиот сектор, е основен принцип за повторно воспоставување на подобра Украина“, се наведува во јавниот дел од стратегијата.
Еден показател за успех, се вели во доверливата верзија, е дека украинската влада „прифаќа значајни реформи со кои се децентрализира контролата врз енергетскиот сектор“.
Се чини дека САД сакаат да им помогнат на украинските институции да го изградат својот капацитет за надзор.
Наведените цели вклучуваат сè, од помагање на локалните власти да проценат ризик и корупција до реформирање на канцелариите за човечки ресурси. На пример, стратегијата вели дека САД и помагаат на Сметководствената комора на Украина да ја подобри ревизијата за да може да ја следи директната американска буџетска поддршка.
САД сакаат Украина да развие посебни врски со Америка
Стратегијата ги прикажува начините на кои САД му помагаат на здравствениот сектор на Украина, сајбер одбраната и организациите кои се борат против дезинформациите. Таа повикува на поддршка на антимонополските напори и иницијативи на Украина за поттикнување на зголемување на даночните приходи во државната каса.
Во доверливиот дел од документот се повикуваат украинските финансиски системи „да го зголемат кредитирањето за да поттикнат експанзија на бизнисот“ и да ја намалат улогата на државата во банкарскиот сектор.
Една замислена пресвртница за тој дел е дека „Алфа банка транспарентно се враќа во приватна сопственост“. Се чини дека се однесува на институцијата сега позната како Сенс банка, која претходно беше во руска сопственост, но национализирана од Украина.
Се чини дека американската стратегија е насочена кон Украина не само да ја задржи својата ориентација кон Запад, туку и да развие посебни врски со Америка.
Англиски во училиштата
Еден начин на кој Вашингтон верува дека тоа ќе се случи е преку англискиот јазик. Стратегијата укажува дека САД му нудат техничка и друга помош на украинското Министерство за образование за подобрување на наставата по англиски јазик. Се верува дека часовите по англиски јазик можат да помогнат во реинтеграцијата на Украинците ослободени од руската окупација.
Американските власти, исто така, и помагаат на Украина да изгради капацитет за гонење на воени злосторства во сопствениот правосуден систем. Посакуваните пресвртници вклучуваат избор на повеќе од 2.000 нови судии и решавање на заостанати над 9.000 жалби за несоодветно однесување на судиите.
Проширување во други градови
Стратегијата, исто така, повикува на обновување на американското дипломатско присуство во Украина, проширување надвор од Киев во градови како што се Лавов, Одеса, Харков и Днипро. Поради претходните отпуштања на персоналот поттикнати од руската инвазија, „амбасадата останува во состојба на криза“, стои во едно од јавните поглавја.
Како и во минатите комуникации објавени од Политико, американските власти ги забележуваат инвентивните начини на кои САД обезбедуваат надзор над американската помош за Украина и покрај тоа што се соочуваат со ограничувања поради војната. Тие напори вклучуваат користење на апликација наречена SEALR за да помогне во следењето на помошта.
Извор: Политико
Фото: Профи
