САД постигнаа договор со Германија да ја спречат Русија да го користи гасоводот „Северен ток 2“ како лост на политичка моќ и влијание во Европа.
Според договорот САД нема да воведат санкции за компанијата „Северен ток 2 АГ„ и нејзиното управување, а Германија ќе помогне во развојот на украинската енергија.
Двете страни се обврзуваат да преземат чекори против Русија доколку се обиде да ја услови Украина со испораките на гас.
„Германија се обврза да преземе мерки на национално ниво, како и да побара мерки, вклучително и санкции на ниво на ЕУ, доколку Русија ја користи енергијата како оружје против Украина“, рече Викторија Њуланд, заменик државен секретар на САД.
Украинските власти велат дека Северен ток 2 ја загрозува националната безбедност., тие потсетуваат дека се борат со сепаратистите на истокот од земјата, поддржани од Русија, уште од 2014 година.
Русија истата година го анексираше полуостровот Крим, а властите во Киев се плашат од руски напад со полна сила кога „Северен ток 2“ ќе стане целосно оперативен.
Украинските власти исто така тврдат дека државата губи околу три милијарди долари годишно поради транзит на гас.
Полска се спротивставува и на гасоводот што поминува од Виборг во Русија, на бреговите на Балтичкото Море, до Лубмин во Германија.
Владата во Варшава тврди дека проектот вреден 10 милијарди долари ја загрозува безбедноста на Централна и Источна Европа.
Русија го негира ова и го опишува проектот како комерцијален корисен за сите вклучени страни.
Според договорот САД-Германија, Украина ќе добие заем од 50 милиони долари за зелена енергија во технологијата. Покрај тоа, Киев ќе добие гаранција за отплата на надоместоците за транзит на гас, кои ќе ги изгуби до 2024 година заради заобиколување, според новинската агенција АП.
Делумно откажување од санкциите
САД во договор со Германија, ветуваат дека нема да ги обновуваат санкциите против „Северен ток 2 АГ“ и неговото раководство. Но, во исто време, тие го задржуваат правото да воведат насочени санкции против учесниците во проектот.
Американците сè уште се против гасоводот, но тие тврдат дека договорот со Германија ќе ја намали веројатноста Русија да ги користи резервите на енергија како оружје против Украина и другите земји во регионот, според агенцијата Ројтерс.
САД држави стравуваат дека Русија може да го прекине снабдувањето со енергија во Украина и другите земји.
Тоа може да стане една од формите на агресија, како и фактот дека Украина ќе биде лишена од даноци за транзит за постојниот гасовод.
Државниот секретар на САД, Ентони Блинкен, на сослушувањето во Претставничкиот дом во јуни рече дека втората фаза на Северен ток е 98 проценти завршена, иако санкциите на САД го забавија проектот.
Советникот на американскиот Стејт департмент, Дерек Шол Шоле, кој во вторникот и средата се состана со претставници на владата и претседателската канцеларија во Киев, рече дека САД нема да дозволат Русија да ја уценува Украина со енергија.
Компромис со Берлин и концесија за Москва
Викторија Њуланд, заменик државен секретар на САД, најави дека договорот меѓу САД и Германија треба да и обезбеди на Украина гаранции за одржување на транзитот на руски гас најмалку во следните 10 години.
„Ние мора да работиме на намалување на економската зависност на Украина од рускиот гас“, рече таа, зборувајќи на сослушувањето во Комитетот за меѓународни работи на Сенатот.
„Доколку овој договор не беше потпишан, тогаш, со оглед на тоа што е завршен гасоводот скоро 95%, Украина беше изложена на уште поголем ризик.
За време на брифингот во Стејт департментот, високиот службеник на администрацијата за првпат ги откри деталите за договорот, за кој известуваат водечките светски медиуми веќе неколку дена по ред.
Според договорот меѓу Вашингтон и Берлин, Германија ќе одвои повеќе од 200 милиони евра за поддршка на енергетскиот сектор на Украина и ќе организира таканаречен „зелен фонд“ од една милијарда долари за поддршка на енергетската независност на земјата.
Покрај тоа, и Вашингтон и Берлин ветија дека ќе ги искористат сите расположиви можности за продолжување на договорот за транзит на руски гас, кој истекува во 2024 година.
И демократите и републиканците во американскиот Конгрес не го криеја разочарувањето од овој договор.
Дури и за време на предизборната кампања, Џо Бајден го нарече „лоша работа“ договорот за изградба на гасоводот, кој ја заобиколува Украина.
Блинкен, при потврдувањето на кандидатурата во Сенатот, вети дека „ќе стори сé“ за да го запре проектот.
Пакетите за санкции одобрени од Конгресот на САД во декември 2019 година и почетокот на 2020 година всушност ја замрзнаа изградбата на „Северен ток 2“, но само четири дена по инаугурацијата на Бајден на 24 јануари, работата продолжи.
И покрај предизборните ветувања, американската администрација не презеде ништо во тоа време, но започна разговори со Берлин за можен компромис.
За неколку месеци, Вашингтон јасно стави до знаење дека Белата куќа е подготвена да направи отстапки и на Берлин и на Москва.
Наспроти барањата, Стејт Департментот објави дека нема да воведува санкции за операторот на гасоводот, компанијата „Северен ток 2АГ“, која е целосно во сопственост на Гаспром и нејзиниот врвен менаџер, долгогодишен пријател на Владимир Путин, Матијас Варниг.
Во Москва оваа одлука беше толкувана како манифестација на политичка слабост.
Гаспром го намали снабдувањето со гас за Европа, и покрај зголемената побарувачка.
Путин, пак, јавно објави дека Москва може да размисли за зголемување на испораките преку Украина само доколку властите во Киев го сменат однесувањето. Вашингтон одлучи да не се прави дека не ја забележува руската реторика.
Наместо тоа, советникот на Стејт департментот, Дерек Шол отпатува за Киев на 20 јули за да ги убеди украинските власти да се воздржат од јавни протести против завршувањето на гасоводот.
Конгресот на САД, сепак, нема да ја заврши борбата против „Северен ток“.
На почетокот на јули, демократската пратеничка Марси Каптур и републиканецот Енди Харис поднесоа амандман на Законот за финансирање на Стејт департментот, кој бара итно обновување на санкциите против операторот на гасоводот.
Амандманот сепак се однесува само на буџетот на Стејт департментот за 2022 година.
