<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Европскиот пазар
на половни автомобили е далеку од транспарентен, бидејќи многу автомобили имаат
неправилна километража и скриени оштетувања. Иако ситуацијата варира од земја
до земја, секоја година клиентите ширум континентот губат милиони евра на измамници.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Најновото
истражување на carVertical, кое се занимава со автомобилски податоци, ги
открива земјите во кои купувањето половен автомобил е најризично. Наречена
Индекс на пазарна транспарентност, студијата ги рангира земјите користејќи
повеќе метрики за да ги одреди оние со највисоки нивоа на транспарентност.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Во истражувањето
се опфатени повеќе од 20 земји од Европа, но ја нема Македонија. </span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Србија е
рангирана на 18-то место според индексот на пазарна транспарентност</span>.
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Просечниот
повратен километар за автомобили во земјата е 77.086 километри. На пример, ако
оригиналната километража на возилото е 200.000 km, измамниците можат да ја
променат на 123.000 km за да го продадат автомобилот по повисока цена.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Што се однесува
до сообраќајните несреќи, 37,9 отсто од автомобилите во Србија имаат помала или
поголема штета, а просечната вредност на штетата е 3.750 евра.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">79,2% од
автомобилите во Србија пристигнуваат од други земји. Просечната старост на
возилата што се проверуваат на carVertical е 9,4 години, што значи дека таквите
автомобили веќе изгубиле значителен дел од својата вредност и можат да
привлечат измамници да ја сменат километражата и да ја зголемат цената.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Состојбата во
соседната земја Романија, која е на 21. место, е уште полоша: 7,8% од
автомобилите имаат вратена километража, а 59,1% се оштетени. Сепак, учеството
на увезените возила е помало (66%).</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Хрватска е на
15-то место, со 3,5% вратени километри и 57,1% оштетени возила.</span>
<b><span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Западните
пазари и скандинавските земји се потранспарентни</span></b>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Најтранспарентна
земја според истражувањето е Велика Британија. Бидејќи Британците не се
заинтересирани за доминација на автомобилите со волан од левата страна во
континентална Европа, стапката на увоз е многу ниска (2,2%), што е директно
поврзано со помала измама на пазарот на половни автомобили.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Во Велика
Британија, на 2,7% од автомобилите им е преработена километражата, во Германија
3,4%, Швајцарија 2,4%, Данска 4,1% и Франција 3,3%, што е значително подобро
отколку во другите делови на Европа.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">„Западните пазари
и скандинавските земји се генерално потранспарентни од земјите на
источноевропско тло, главно поради построгите закони, помалку увезени половни
автомобили и повисокиот БДП по глава на жител. Земјите со посилни економии
имаат тенденција да имаат помлади флоти и помалку измами, бидејќи помалку
купувачи се одлучуваат за поевтини автомобили“, вели Матас Бузелис, експерт за
автомобили и шеф за комуникации во carVertical.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Земјите од
Централна Европа како Словачка и Чешка се некаде помеѓу на Индексот за
транспарентност на пазарот: отчитувањата на километражата се почести овде
отколку во Западна Европа, а стапките на увоз се високи.</span>
<b><span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Источна Европа
е извор на измами со автомобили</span></b>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Украина, Латвија,
Литванија, Естонија, Романија и Полска се најмалку транспарентни пазари меѓу
сите испитани земји.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">„Стапките на
измами во овој регион се поврзани со поголемиот број на увезени автомобили,
бидејќи податоците за автомобилите често се губат за време на меѓународните
трансакции. Квалитетот на поправките е исто така несигурен, а процентот на
оштетени возила е поголем од просекот. Исто така, од гледна точка на поглед на
законодавството за спречување измами, некои земји не прават доволно за да го
заштитат јавниот интерес“, објаснува Бузелис.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Најлоша е
ситуацијата во Украина, каде на 8,5% од автомобилите им е поправена
километражата, а на 49,7% им е оштетена. Сепак, Украина има едно од највисоките
нивоа на увоз во Европа, 82,4%.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Висок број на
увезени автомобили имаат и Литванија, Латвија и Полска: 75,7%, 73% и 59,8%,
соодветно.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Што се однесува
до оштетувањата и поправките на километражата, во Литванија се оштетени 57,6%
од возилата, а 8,3% биле поправени, во Летонија 58,4% оштетени и 12,9%
поправени, во Полска 65,8% оштетени и 4,9% преработени.</span>
<b><span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Како се
пресметува Индексот на пазарна транспарентност?</span></b>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Истражувањето на
carVertical ги анализира реалните извештаи за историјата на автомобилите
добиени од клиентите на компанијата од октомври 2022 година до септември 2023
година. Резултатите се засноваат на 6 фактори:</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">• процент на
автомобили со вратена километража</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">• просечната
вредност на конверзијата на километражата во километри</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">• процент на
оштетени возила</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">• просечна
вредност на штетата</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">• учество на
увезени половни автомобили</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">• просечна
старост на проверените автомобили</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Бидејќи нивното
предвидено влијание и пазарната транспарентност може да направи разлика,
експертите за податоци на carVertical им доделија различни вредности на тие
фактори. На пример, процентот на автомобили со вратена километража е поважен од
просечната старост на проверените автомобили во таа одредена земја на
carVertical.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Матас Бузелис,
шеф за комуникации во carVertical, објаснува дека обработката на милиони
проверки на историјата на автомобили и овозможува на компанијата да ги забележи
трендовите, увидите и предвидувањата на пазарот на половни автомобили.</span>