Орлин Русев (47), водачот на групата кој се изјасни за виновен, е осуден на 10 години и осум месеци затвор за неговата улога во спроведувањето на шест „софистицирани“ операции што ја загрозија националната безбедност и безбедноста на граѓаните. Неговиот заменик Бисер Џамбазов (44) исто така се изјасни за виновен и е осуден на 10 години и два месеци затвор, пренесе Индекс.
„Шпионирањето го сметаше за возбудливо и привлечно“
Катрин Иванова (33), една од двете жени кои беа искористени како „мамка“ за целите на групата, е осудена на 9 години и осум месеци затвор. Судијата Хилијард рече дека го прифаќа тврдењето дека таа немало да биде вмешана во кривичните дела доколку не го запознала Џамбазов, но ѝ рекол дека „влегла во сè по своја слободна волја“ со него.
Другата жена, Вања Габерова (30), е осудена на шест години, осум месеци и три недели затвор. Иако судијата ја зел предвид дијагнозата клаустрофобија, тој ѝ рекол дека знаела дека работи за Русија и дека тоа го сметала за „возбудливо и привлечно“.
По отслужувањето на казната, ќе бидат депортирани во Бугарија
Тихомир Иванчев (39), еден од двајцата помошници во групата, е осуден на осум години затвор. Судијата ги наведе позитивните извештаи за неговото однесување и фактот дека се повлекол од групата пред нивното апсење во 2023 година. Друг асистент, Иван Стојанов (33), е осуден на пет години и три недели затвор откако се изјасни за виновен, иако во подоцнежна фаза од постапката.
Судијата Хилијард им кажа на сите обвинети дека ќе мора да отслужат половина од своите казни пред да можат да поднесат барање за условна слобода, по што автоматски ќе бидат депортирани во Бугарија. Претходно, судијата детално изнесе шест шпионски операции извршени од обвинетите, од кои некои, според него, имале повисоко ниво на одговорност.
„Шпионирањето им овозможило да живеат удобен живот“
Операциите ги раководел Џамбазов, а мотивацијата на членовите на групата била пари. Според судијата, биле споменати значителни суми, до еден милион евра. Ова, рече тој, покажува колку „вредност“ имале нивните тајни активности за Русија.
„Дел од тие пари веројатно биле за покривање на трошоците, но не сите. Тоа им овозможило на обвинетите да живеат удобно. Веројатно се сметало дека она што го прават е корисно.“ Групата се занимавала со надзор и собирање разузнавачки информации насочени кон новинари и руски дисиденти помеѓу 2020 и 2023 година.
Тие беа предводени од австриски бизнисмен, баран од Германија
Тие работеа од пансион во Грејт Јармут, Норфолк, а беа управувани од странство од Јан Марсалек, австриски бизнисмен кој избега во Русија во 2020 година по пропаѓањето на компанијата за плаќања „Вајркард“, која тој бил ко-основач.
Компанијата пропадна поради финансиска измама од 1,9 милијарди евра. Марсалек, кого Германија го бара поради скандалот со „Вајркард“, наводно работел за руската безбедносна служба ФСБ и воената разузнавачка агенција ГРУ.
Тој управуваше со надзорот во Бугарија, Австрија и Шпанија на истражувачкиот новинар Христо Грозев, кој помогна во разоткривањето на руските шпиони вмешани во труењето на опозицискиот лидер Алексеј Навални.
Марсалек, исто така, им наредил на членовите на групата, вклучувајќи ја и Иванова, да ги украдат мобилните телефонски броеви на украински војници за кои се верува дека се на обука во американската касарна во Штутгарт, Германија, користејќи воен шпионски уред.
„Русев сигурно бил свесен за екстремните мерки на Русија против непријателите на државата“
За време на изрекувањето на пресудата, судијата Хилијард ги пофали полицајците за нивната „исклучително темелна и упорна истрага“. Жртвите кои беа цел на шпионската група беа „длабоко вознемирени“ и принудени да ги засилат своите безбедносни мерки, рече судијата.
Тој истакна дека опасноста за нив е очигледна и дека Русев сигурно бил свесен за „екстремните мерки“ што Русија ги презема против оние што ги смета за „државни непријатели“.
Командантот Доминик Мерфи, началник на единицата за борба против тероризмот на Лондонската полиција (Мет), по изрекувањето на пресудата изјави дека силите што ги истражуваат операциите за надзор им оставиле на водачите на групата, Русев и Џамбазов, друг избор освен да се изјаснат за виновни.
„Феномен во кој одредени земји „аутсорсираат“ шпионажа“
„Овој случај е јасен пример за зголемениот број државни закани со кои се соочуваме во Велика Британија. Исто така, укажува на релативно нов феномен во кој одредени држави ја „предаваат“ шпионажата на надворешни лица.“
Френк Фергусон, раководител на Одделот за специјални кривични дела и борба против тероризмот на Британската крунска обвинителска служба (CPS), изјави дека со таргетирање на лица кои избегале од прогон во Велика Британија, како и новинари кои се противат на рускиот режим, оваа група ја поткопува пораката дека Велика Британија е безбедна земја за овие луѓе.
„Оваа долгорочна активност, исто така, ја загрози безбедноста и стабилноста на Обединетото Кралство. Нема сомнение дека секој од обвинетите точно знаел за кого шпионира“, додаде тој.
