Девојчиња и жени кои бегаат од конфликтот во Мали изнесуваат остри обвинувања за силување и сексуален напад од страна на руски борци од Африканската унија, нова воена сила под контрола на Москва која ја замени групата Вагнер пред шест месеци, објави Асошиејтед Прес.
Обединетите нации и хуманитарните работници велат дека мажи, жени и деца биле сексуално злоупотребени од сите страни во деценискиот конфликт во Мали, со извештаи за групно силување и сексуално ропство. Но, вистинскиот обем на насилството останува скриен зад превез на срам што им отежнува на жените во конзервативните, патријархални општества да побараат помош.
Приказна за 14-годишно девојче
Во еден од најстрашните случаи, 14-годишно девојче било пронајдено во импровизирана клиника во Мавританија, на работ на смрт, со тешка инфекција по сексуален напад. Нејзиното семејство рече дека руски војници го нападнале нивниот шатор во Мали пред две недели.
Тетката на девојчето раскажа како борците на Африканскиот корпус ги принудиле под закана со пиштол сите да излезат. Тие го натерале семејството да гледа како го врзале чичкото на девојчето и го обезглавиле. Потоа двајца мажи ја однеле 14-годишната девојка во шатор и ја силувале додека таа се обидувала да се одбрани. Семејството беспомошно чекало надвор.
„Бевме толку исплашени што веќе не можевме ниту да врескаме“, се сеќава тетката на девојчето додека нејзината мајка тивко плаче покрај неа. Тоа е трогателно сведоштво на едно од многуте семејства кои избегале од теророт на милитантите во Мали.
Откако девојчето го видело телото на нејзиниот убиен чичко, таа врескала и се онесвестила, а кога се разбудила, имала изглед на некој „кој повеќе не бил присутен“. Следното утро, милитантите им наредиле да си заминат. Семејството се качило на количка со магариња и тргнало на тридневно, болно патување до границата со Мавританија, криејќи се од секој звук, пишува агенцијата АП.
Засолниште без надеж
За време на патувањето, состојбата на девојчето се влошила. По пристигнувањето во Мавританија, таа целосно се скршила. Новинарите на АП ја пронашле како лежи на земја во дворот на едно локално семејство. Поради сиромаштијата, не можеле да ја однесат на лекар.
„Ако немате ништо, како можете да однесете некого на лекар?“, праша нејзината баба низ солзи. Новинарите го однесоа семејството во бесплатна клиника на Лекари без граници (MSF), каде што лекар потврди дека девојчето има знаци на силување.
Ѕид од тишина
За нешто повеќе од еден месец работа, клиниката прими три жртви на сексуално насилство, потврди менаџерката Елиџе. „Убедени сме дека има многу вакви случаи“, рече таа. „Но, досега многу малку пациенти се јавуваат за лекување бидејќи тоа е сè уште табу тема тука.
Навистина е потребно време и трпение овие жени да се отворат и да му се доверат на некого за да можат да добијат помош. Тие доаѓаат само кога работите веќе се комплицирани, како што беше случајот што го видовме денес.“ Обидувајќи се да ги дознае деталите за нападот, Елиџе наиде на пречка, локалната медицинска сестра, која требаше да преведува, беше премногу засрамена да праша за деталите за нападот.
Сведоштва од пеколот
Во последните недели, илјадници нови бегалци од Мали, претежно жени и деца, пристигнаа во Мавританија. Тие живеат во импровизирани засолништа, а најблискиот бегалски камп е преполн. Две жени, криејќи ги лицата со шалови, им раскажаа на новинарите како вооружени бели мажи го нападнале нивното село.
„Ни зедоа сè. Ни ги запалија куќите. Ни ги убија сопрузите“, рече едната. „Но, тоа не е сè што направија. Се обидоа да нè силуваат“. Таа раскажа како мажите провалиле во нејзината куќа, но успеала да се одбрани „со милоста на Алах“.
Додека зборуваше, другата жена почнала неконтролирано да плаче и да се тресе, а гребнатини биле видливи на нејзиниот врат. Немала сила да ја раскаже својата приказна. „Сè уште сме ужаснати од она низ што поминавме“, едвај успеала да каже.
Во одделни интервјуа, трета жена рекла дека она што ѝ го направиле белите мажи „останува меѓу Бога и мене“, додека четврта била сведок на вооружени лица како ја одведуваат нејзината 18-годишна ќерка, која никогаш повеќе не ја видела. Сите одбиле да разговараат со хуманитарни работници, тврдејќи дека не можат никому да кажат за своите искуства.
Сенката на Вагнер
Сведоштвата на жените укажуваат на руски платеници од групата Вагнер, која се трансформираше во Африкански корпус. Руското Министерство за одбрана не одговори на прашањата, додека руската новинска агенција, која американскиот Стејт департмент ја смета за дел од „кампањата за дезинформација на Кремљ“, ја нарече истрагата на АП лажна вест.
Обвинувањата за силување и сексуален напад го следат Вагнер со години. Една бегалка му раскажа на АП за масовно силување во нејзиното село во март 2024 година. „Групата Вагнер запали седум мажи живи пред нас со бензин“, рече таа.
После тоа, тврди тој, ги собрале жените и ги силувале, вклучувајќи ја и нејзината 70-годишна мајка. „Откако мајка ми беше силувана, не можеше да го издржи животот“, додаде таа. Починала еден месец подоцна. Најпознатиот случај во кој учествувале руски борци се случил во селото Моура.
Борба што трае
Во извештај од 2023 година, ОН соопшти дека најмалку 58 жени и девојки биле силувани или сексуално нападнати за време на нападите на малиските трупи и „вооружени бели мажи“. Како одговор, владата на Мали ја протера мировната мисија на ОН, со што собирањето податоци на терен за сексуалното насилство беше речиси невозможно.
АП разговараше со пет жени од Моура кои сега живеат во камп за раселени лица. Тие раскажаа како биле со врзани очи и силувани со часови. „Молчев пред моето семејство од страв да не бидам отфрлена или да не бидам гледана поинаку. Срамно е“, рече една од нив.
Четиринаесетгодишното девојче од почетокот на приказната полека се опоравува. Нејзиното семејство и Лекари без граници велат дека таа разговара со психијатар, еден од само шесте во целата земја. Но, хуманитарните работници се загрижени за безбројните други кои никогаш не проговоруваат.
„Се чини дека конфликтот станува сè полош и полош со текот на годините. Има помалку почит кон човечкиот живот, без разлика дали се работи за мажи, жени или деца“, рече низ солзи Моленаар од Лекари без граници. „Тоа е битка“.
