„Битката на Неретва“ – ВЛЕЗНИЦАТА НА ТИТО ВО ХОЛИВУД

9.10.2023
vesnik-fb-blue
vesnik-twitter-blue
„Битката на Неретва“ – ВЛЕЗНИЦАТА НА ТИТО ВО ХОЛИВУД

„Битката кај Неретва“ беше најголемиот воен спектакл и најскапиот филм снимен во Југославија. Тоа беше проект со кој тогашната власт сакаше на светот да му ја претстави народноослободителната борба и нејзините херои. Затоа не се штедеше за филмот, а резултатот беше грандиозен потфат кој собра фантастична екипа од локални и меѓународни ѕвезди.

Користена е вистинска војска, артилерија и авиони, илјадници статисти се појавија во масовни сцени.

Постерите ги нацртал самиот Пабло Пикасо! Режисерот Вељко Булајиќ тогаш тврдеше дека познатиот сликар не барал хонорар, туку само кутија од најдобрите југословенски вина.

Проблеми при снимањето

Почетокот на снимањето беше одложен двапати, првиот пат беше прекинат од земјотресот во Скопје, а вториот пат беше прекинат со економски реформи, така што, конечно, официјалната премиера се одржа во „Скендерија“ во Сараево на 29 ноември 1969 г.

Се вели дека славниот холивудски актер Џулс Бринер, ја изгубил пропусницата во големата гужва, па речиси половина час барал некој да го препознае и да го одведе во салата. Бринер го толкуваше рударот Владимир Смирнов, познат како Влада Рус.

На крајот, тој им се придружи на другите ѕвезди од филмот на „црвениот тепих“, меѓу кои Орсон Велс, Сергеј Бондарчук, Олег Видов, Франко Неро, Курт Јургенс, Силва Кошчина, Милена Дравиќ, Борис Дворник, Павле Вуисиќ, Љубиша Самарџиќ, Велимир. Бата ​​Живојиновиќ, Столе Аранѓеловиќ, Фабијан Шоваговиќ… По проекцијата продолжија да се дружат со Тито.

За време на снимањето имаа проблеми и некои други од екипата, посериозно: Франко Неро („Капетан Рива“) „заработи“ пневмонија, Бондарчук („Мартин“) ја повреди раката додека ракуваше со оружје, камерманот Томислав Пинтер и самиот Булајиќ „тесно“ избегаа од топовска граната која прелета покрај нив додека ја поставуваа камерата… А камерманот Ѓорѓе Јолиќ беше убиен во февруари 1968 година при бомбардирање на бункер од авион.

Меѓу младите ангажирани да глумат борци во филмот имаше и војници кои го отслужуваат воениот рок во ЈНА, а меѓу нив и вистинските актери Коле Ангеловски, Петар Краљ и Борис Дворник – кои поради тоа останаа без хонорар.

И трезорот полета во воздухот

Снимањето траеше шест месеци, главно на снег, на екстремен студ, па имаше многу повредени и болни луѓе. Како што пишуваа тогаш медиумите, на војниците-страници им се зголемила храната од три на пет оброци, па многу од нив се здебелиле. Затоа Булајиќ беше принуден да бара „тифус“ меѓу цивилите.

Претставата се снимаше во копродукција со Италија и Западна Германија, буџетот го одобри самиот Тито. Филмот го финансираа дури 58 државни компании. Тоа беше петти филм со најголема заработка на сите времиња надвор од англиското говорно подрачје.

За потребите на филмот, направена е реплика на вистинскиот мост на Неретва (кој во реалноста беше урнат од партизаните кои се повлекуваа пред непријателот), но кога беше разнесен од премногу чад, ништо не се гледаше, па се е снимено подоцна во студио. Во филмот по грешка е разнесен и вистински трезор со пари.

© vesnik.com, правата за текстот се на редакцијата