Базени со пештера и водопад за топлите летни денови, домашно кино за пријатни зимски вечери, овоштарник за плодови наесен... И огромен подземен бункер во случај на катастрофа.
„Светот не станува побезбедно место“, рече тој. „Сакавме да бидеме подготвени.
Под незабележлива метална покривка, во близина на приватно кошаркарско игралиште, има скриено скалило што водат до соби со кревети за околу 25 луѓе, бањи и две кујни, сето тоа поддржано од независен извор на енергија, пишува АП.
Со вода, струја, чист воздух и храна, тие се чувствуваа подготвени за секаква катастрофа, дури и нуклеарна експлозија, во нивниот идиличен дом во областа Инланд Империја во Калифорнија.
„Доколку има нуклеарен напад, повеќе би сакале да одите во дневната соба или во бункерот? Ако имате, таму би отишле“, рече Џонс, кој додаде дека неволно ја продал куќата пред две години.
Светските безбедносни лидери предупредуваат дека заканите од нуклеарно оружје растат, бидејќи трошоците за оружје достигнаа 91,4 милијарди долари минатата година. Во исто време, приватната продажба на бункери расте на глобално ниво, од мали метални кутии во кои можете да ползите, до екстравагантни подземни куќи.
Критичарите предупредуваат дека овие бункери создаваат лажна перцепција дека нуклеарната војна може да се преживее. Тие тврдат дека луѓето кои планираат да преживеат атомска експлозија не обрнуваат внимание на реалните и моменталните опасности од нуклеарната закана и итната потреба да се запре ширењето на оружјето за масовно уништување.
Во меѓувреме, експертите за катастрофи на американската влада велат дека бункерите се непотребни. Во водичот на 100 страници на Федералната агенција за управување со вонредни состојби (ФЕМА) за реагирање на нуклеарна детонација се наведува дека јавноста треба да се засолни во своите домови и да остане таму, идеално во подрумот и подалеку од надворешните ѕидови, барем еден ден. Таквите постоечки капацитети можат да обезбедат заштита од радиоактивни зрачења, тврди ФЕМА.
Сепак, сѐ повеќе купувачи сметаат дека бункерите даваат чувство на сигурност. Според извештајот на истражувачката компанија BlueWeave Consulting, американскиот пазар за засолништа за бомби и последици се предвидува да порасне од 137 милиони долари минатата година на 175 милиони долари до 2030 година. Во извештајот се вели дека главните фактори зад растот ја вклучуваат „растечката закана од нуклеарни или терористички напади или граѓански немири“.
„Луѓето се вознемирени и сакаат безбедно место за своето семејство. Тие имаат став дека е подобро да имаат бункер што нема да им треба отколку да им треба, а да немаат“, рече Рон Хабард, извршен директор на Atlas Survival Shelters. , за време на прскањето искри и гласното брмчење на заварувањето во неговата фабрика за бункери, за која тврди дека е најголема во светот, во Сулфур Спрингс, Тексас.
Хабард рече дека заклучувањето поради Ковид-19, руската инвазија на Украина и избувнувањето на војната меѓу Израел и Хамас ја зголемиле продажбата.
На 21 ноември, веднаш откако Русија првпат ја искористи експерименталната хиперсонична балистичка ракета Орешник за да ја нападне Украина, Хабард рече дека неговиот телефон ѕвони непрекинато.
Четворица клиенти нарачале бункери тој ден, рече тој, а уште неколку нарачале врати и други делови за засолништа што веќе ги граделе. Хабард рече дека неговите бункери се дизајнирани за сите видови катастрофи.
„Тие се добри за сè - од торнада, до урагани, до нуклеарна контаминација, пандемија, па дури и вулканска ерупција“, рече тој, гестикулирајќи кон огромен магацин каде што се градат повеќе од 50 различни бункери.
Со наполнета пушка на дофат и метални мрежести штитници за прозорци во близина, кои ги блокираат молотовите коктели, Хабард рече дека ја основал компанијата откако изградил сопствен бункер пред околу 10 години.
Тој вели дека клиентите најчесто го прашуваат за цените - од 20.000 до неколку милиони долари, во просек од 500.000 долари - и за инсталациите, кои можат да се постават речиси насекаде. Тој додаде дека повеќето денови продава барем еден бункер.
Според сценариото за апокалипса на Хабард, глобалните тензии би можеле да доведат до Трета светска војна, ситуација која тој е подготвен да ја преживее.
„Добрата вест за нуклеарната војна“, рече тој, „ако воопшто постои, е дека можете да ја преживеете освен ако не бидете убиени во почетниот удар“.
Американските експерти за подготвеност при катастрофи се согласуваат дека тој не греши целосно.
„Видете, изложеноста на удар е целосно спречена бидејќи се случува по детонацијата“, рече Брук Бадемаер, специјалист за радијациона безбедност во Националната лабораторија Лоренс Ливермор, каде што американската влада дизајнира нуклеарно оружје. Тој и неговите колеги имаат задача да проценат што може да се случи по нападот и како најдобро да преживеат. „Тоа ќе биде прилично очигледен настан од нуклеарна експлозија, голем облак. Така, едноставното влегување во објектот, подалеку од местото каде што тие парчиња паѓаат, може да ве заштити вас и вашето семејство“.
Бадемајер и другите во американската влада се обидуваат да ги едуцираат Американците - кои со децении трчаа под нивните клупи за време на училишните нуклеарни вежби - како да одговорат.
По смртоносната и заслепувачка експлозија, светлиот блесок и облакот од печурки, би биле потребни околу 15 минути радиоактивниот испад да стигне до тие два или повеќе километри од епицентарот, рече Мајкл Дилон, научник од Националната лабораторија Лоренс Ливермор.
„Буквално ќе биде песок што ќе ви се спушти на главата, а вие ќе сакате да се извлечете од таа ситуација. Ќе сакате да одите во најсилната зграда“, рече тој. Во нивните модели, тие проценуваат дека луѓето би морале да останат внатре ден или два пред да се евакуираат.
Напорите на владата да ја едуцира јавноста беа поттикнати од лажна тревога за ракетен напад на Хаваи во 2018 година, што предизвика широка паника.
Предупредувањето за итни случаи, кое беше испратено до мобилните телефони ширум американската држава непосредно пред 8:10 часот, гласеше: „ЗАКАНА ЗА БАЛИСТИЧКИ РАКЕТИЛИ КОИ ВЛЕГУВААТ НА ХАВАИ. БАРАЈТЕ СЕГА ЗАСИЛНИШТЕ. ОВА НЕ Е ВЕЖБА“.
Во текот на следните 40 минути, имаше сообраќаен метеж, работници кои влегуваа и излегуваа од зградите, семејства се сместуваа во нивните бањи, учениците се собираа во гимназиите, возачите ги блокираа тунелите, сите се обидуваа да најдат засолниште, без јасна идеја што да прават. Што всушност значи „побарајте засолниште веднаш“.
Денес, федералната влада нуди водич за нуклеарна подготвеност кој ги советува луѓето да го најдат подрумот или центарот на голема зграда и да останат таму, можеби неколку дена, додека не добијат информации каде да одат понатаму.
„Нежно четкајте го крзното на вашето домашно милениче за да ги отстраните честичките“, вели водичот, додавајќи дека 15-минутното доцнење помеѓу бомбата и падот овозможува „доволно време за да се спречи значително изложување на радијација“.
Џефри Шлегелмилч, кој го води Националниот центар за подготвеност за катастрофи на Универзитетот Колумбија, кој ја поддржува ФЕМА, рече: „Сценаријата за нуклеарна детонација не се сè или ништо“.
Ако се детонира мал број оружје наместо сеопфатна војна, рече тој, засолнувањето во голема зграда за да се избегне пад може да спаси животи.
Поборниците за неширење на нуклеарното оружје реагираа негативно на бункери, засолништа или какви било сугестии дека нуклеарната војна може да се преживее.
„Бункерите всушност не се алатка за преживување на нуклеарна војна, туку алатка која му овозможува на населението психолошки да ја издржи можноста за нуклеарна војна“, рече Алиша Сандерс-Закре од Меѓународната кампања за укинување на нуклеарното оружје.
Сандерс-Закре ја означи радијацијата како „уникатно ужасна карактеристика на нуклеарното оружје“, истакнувајќи дека дури и преживувањето на последиците не ги спречува долгорочните здравствени кризи меѓу генерациите. „На крајот на краиштата, единственото решение за заштита на населението од нуклеарна војна е да се елиминира нуклеарното оружје.“
Истражувачот Сем Лер од Центарот за студии за нуклеарно неширење на нуклеарното оружје Џејмс Мартин вели дека американските лидери престанале да зборуваат за бункери пред неколку децении.
„Политичките трошоци за да ги натераат луѓето повторно да размислуваат за засолништа не вреди за лидерите, бидејќи ги тера луѓето да размислуваат што би направиле по нуклеарна војна“, рече тој. „Тоа е нешто за што многу, многу малку луѓе сакаат да размислуваат. Ова ги прави луѓето ранливи“.
Тој рече дека изградбата на бункери изгледа бесмислено, дури и ако тие работат на краткорочно ниво.
„Дури и ако нуклеарната размена е можеби поодржлива отколку што многумина мислат, мислам дека последиците ќе бидат погрди отколку што многумина мислат“, рече тој. „Фундаменталната промена што би ја предизвикала во нашиот начин на живот би била длабока.“
Ова е сериозна грижа на конгресменот од Масачусетс Џејмс Мекговерн речиси 50 години.
„Ако некогаш дојдеме до точка на сеопфатна нуклеарна војна, подземните бункери нема да ги заштитат луѓето“, рече тој. Наместо тоа, првично треба да ги вложиме нашите ресурси и енергија за да зборуваме за нуклеарно замрзнување“.
Потоа, додаде тој, „треба да работиме кон денот кога ќе се ослободиме од целото нуклеарно оружје“.
Секоја година тој воведува закон што поддржува неширење, но гледајќи низ прозорецот на неговата канцеларија кон Капитол, тој рече дека е разочаран од недостатокот на дебата за тоа што ќе чини 1 трилион долари за изградба и модернизација на американскиот арсенал.
„Цената, ако некогаш се употреби нуклеарно оружје, е дека милиони и милиони и милиони луѓе ќе умрат. Навистина е шокантно што имаме светски лидери кои лесно зборуваат за употребата на нуклеарно оружје. Мислам, тоа би било катастрофално, не само за оние кои се вклучени во размената на нуклеарно оружје, туку за целиот свет“.
Мекговерн се спротивстави на напорите на ФЕМА да ја подготви јавноста за нуклеарен напад, советувајќи ги луѓето да бараат засолниште.
„Глупаво е ако кажеме дека сите треба да знаеме каде да се скриеме и како да го избегнеме најголемото влијание на нуклеарното зрачење. Навистина, страшно е кога ќе слушнете како луѓето се обидуваат така да ја рационализираат нуклеарната војна“, рече тој.
Нуклеарната војна не им беше на ум на парот кога бараа куќа во Јужна Калифорнија пред неколку години. Сакаа дом во кој ќе се сместат и ќе подигнат семејство, а им требаше и дополнителен простор за гаража. На интернет нашле оглас за куќа со најмалку осум паркинг места. На кошаркарското игралиште имало метален отвор. Под него се наоѓал бункер.
Ова беше поранешниот дом на Џонс, за кој рече дека го ставил на продажба од семејни причини.
Човекот, кој сакал да остане анонимен поради грижа за приватноста на неговото семејство, решил да ја купи неговата куќа, вклучувајќи го и бункерот. Тие не се особено загрижени за нуклеарна војна и не ја поминале ноќта во бункерот, но таму складирале храна и медицински материјали.
„Им рековме на некои пријатели, ако нешто тргне лошо и стане навистина лошо, да дојдат овде што е можно поскоро“, рекол сопругот. „Тоа навистина дава чувство на сигурност.“
