Весник тема

ИЗБОРИТЕ ВО САД, ЦЕНЗУРАТА И ПРВИОТ АМАНДМАН: Грешка или стратегија?

11.11.2020
vesnik-fb-blue
vesnik-twitter-blue
ИЗБОРИТЕ ВО САД, ЦЕНЗУРАТА И ПРВИОТ АМАНДМАН: Грешка или стратегија?

Како би можеле да се запомнат претседателските избори во САД во 2020 година кога Трамп и Бајден ќе бидат заборавени? Можеби пред се затоа што во петокот, на 6 ноември, некои од главните телевизиски станици, неколку од нив во исто време, по помалку од половина минута, го прекинаа преносот на прес конференцијата на американскиот претседател од Белата куќа, со едноставно објаснување - лаже!

Да, можно е. Тоа се случи. Го видовме тоа со свои очи. Тоа беше прва прес-конференција на сè уште актуелниот претседател на САД, Доналд Трамп, по изборите на 3 ноември, додека гласовите сè уште беа пребројувани.

Додека Џо Бајден не беше именуван за нов претседател. Всушност, уште пред медиумите да го прогласат за победник на изборите.

Веројатно тоа беше првата цензура на американскиот претседател во историјата.

Можеби првата цензура на печатот на претседателот на која било земја.

Се чини, тоа беше газење врз Првиот амандман на Уставот на САД, кој им гарантира на граѓаните слобода на говор. Првиот амандман не вели дека граѓанинот нужно мора да ја каже вистината за да има право на збор воопшто. Никаде не пишува дека американскиот претседател мора да ја каже вистината. Само се вели дека граѓанинот има право да зборува.

Многумина веруваат дека Трамп навистина лажел. Можеби излажал. Па што тогаш? Не би било првпат претседател да не ја каже вистината. Но, тоа не менува ништо. Тој имаше право да зборува и да лаже. А, новинарите имаа право да го ловат во лага и по неговиот говор да го расчленат и да им го откријат на гледачите секој збор што го лажеше. Така го стори тоа Си-Ен-Ен, кој го остави претседателот да зборува до крај, но...

По прес-конференцијата, на публиката и се обрати сивокосиот новинар на Си-Ен-Ен, Андерсон Купер.

"Видовте дека претседателот не презентираше никакви докази. И тоа е претседател на Соединетите држави. Тој е најмоќната личност во светот. Го гледаме како дебела желка на грб како се препелка на врелото сонце, сфаќајќи дека неговото време изминало", рече на крајот Купер.

Добро.

Што да се додаде на тоа? За Купер малку подоцна, но најпрво Трамп зборуваше за изборни нерегуларности. Поточно, за нелегалните гласови на изборите на кои тој беше еден од двајцата клучни учесници. Би било логично медиумите да ги повлечат за ракав актерите на контроверзните избори за да го кажат својот став за настанот, а не да не го оставаат да зборува. Ова е фундаментален принцип на новинарството. Знаете што, двете страни треба да бидат слушнати.

Дури и во земји со ниско ниво на демократија, овој принцип е пожелен и генерално се почитува како таков, барем под притисок однадвор или заради форма. Но, ако надворешните притисоци не се ефикасни и ако мејнстрим медиумите не сакаат или не смеат да го отворат својот простор на другата страна, постојат Фејсбук и Твитер каде што секој може да напише што сака, во согласност со условите за користење.

Сепак, тоа не важеше ниту за сегашниот претседател на САД. Видливоста на Доналд Трамп беше ограничена од Твитер, односно имаше цензурирани десетици свои објави по денот на изборите. Сето ова под изговор за потенцијално лажни тврдења за изборите, што е во спротивност со политиката на граѓански интегритет, наведена од Твитер. Она што Трамп го тврди во овие контроверзни соопштенија е, накратко, дека изборниот процес не успеал и дека гласовите се бројат на негова штета.

За тоа време, Бајден, секако без цензура, објави на Твитер дека процесот се одвива добро и дека гласовите се запишуваат правилно, и ги молеше граѓаните да бидат малку повеќе трпеливи додека трае пребројувањето.

Без да се навлегува во деталите за фер гласање и броење во оваа пригода, факт е дека овие избори беа во најмала рака контроверзни. Затоа треба да биде логично дека твитовите на двајцата кандидати беа исто така контроверзни. Така, Бајден исто така изнесе потенцијални погрешни тврдења за изборите. Од каде знаеме дека не изнел?

И во саботата, Трамп најави голема прес-конференција во 11:30 часот во Филаделфија. Во 11:28 часот американските медиуми објавија дека Бајден победил на изборите. И тоа беше крајот. После тоа, веќе не е важно кој всушност колку гласови добил, повеќе не е важно кој е тој и дали ги броел погрешно гласовите, не е важно како починатиот гласал, или како е можно во една од областите 100 проценти да гласале за Бајден.

Темата од тогаш е дали Трамп ќе признае дека изгубил на изборите.

Токму оваа тема беше подигната од Бајден и медиумите во јуни, кои сега го прогласија за победник, кога новинар го праша, без очигледна причина - што ако Трамп не ги признае изборните резултати? По тој повод, Бајден одговори дека Трамп чека воен удар доколку не сака да ги признае изборите. Споменатото прашање и одговор можеби се чинеше многу чудно во тоа време, но неколку месеци подоцна прашањето и одговорот совршено се вклопија во контекстот на теоријата на заговор што е многу актуелна.

Со месеци, медиумите ја убедуваа јавноста дека предноста на Бајден е огромна и недостижна и дека неговата победа е единствениот можен исход на изборите.

И сега, Трамп не сака да ги признае изборите. Така излегува. После она што го рече Купер, се поставува прашањето до каде се медиумите подготвени да одат во соборувањето на Трамп. Јасно е дека тие се подготвени да одат целосно до крај, што и да значи тоа.

Исто како што порано беа подготвени да одат сè до соборување на Гадафи. Нема суштинска разлика.

Некој добро заклучи дека Трамп на крајот се покажа како „претседател на народот“. И покрај сè, тој успеа да освои повеќе од 70 милиони гласови. Со медиумите против него и фластер преку устата, тој успеа да добие повеќе гласови од кој било кандидат пред него.

Во исто време, тоа ќе мора да значи дека половина од американскиот народ не им верува на медиумите.

Најверојатно нема да има ништо од некаквов голем пресврт и прогласување Трамп за победник на изборите од Врховниот суд. Таа работа навидум е завршена, дури и ако гласањето и пребројувањето беа нерегуларни, и имаме причина да се сомневаме во регуларноста на изборите. Сепак, лидерот на мнозинството во Сенатот, Мич Меконел, изјави дека Трамп има 100 процентно право да ги испитува наводите за неправилности и да ги измери неговите законски опции. Нашите институции се изградени за ова, посочи Меконел. Ќе видиме што ќе се случи со тоа.

Никој разумен, а истовремено и добронамерен и принципиелен, не треба да се радува на ваквиот пораз за Трамп, без оглед што мисли за него. Самиот Бајден треба да има најмалку причина за среќа и задоволство, затоа што треба да го преземе претседателството, кому медиумите утре исто така можат да му го исклучат микрофонот и да му кажат дека лаже. Секако, ова нема да му се случи на Бајден, бидејќи тоа не е прашање на принцип, туку на медиумски линч.

Го споменавме Купер. Подоцна изјавил дека жали што го кажал она за дебелата желка. Но, кој може да верува дека навистина му е жал? Кој може да му верува? Да се ​​биде новинар не значи да немаш лична симпатија или да не сакаш некој политичар. Нормално е новинарот да има право на политичка позиција, исто како и секој друг, но да се биде новинар значи и огромна одговорност за зборот изговорен во јавноста. Некои работи едноставно не функционираат.

Колку и да беше одличен и генијален во својата идна работа, Купер ќе остане запаметен како новинар чија кариера застана во тие два збора.

На крајот на краиштата, напишете „дебела желка“ во пребарувањето на Google и уверете се што ќе излезе. Колку и да се одлични американската демократија и нејзините медиуми, денот кога на луѓето не им е дозволено да слушнат што треба да каже нивниот претседател е опасна пресвртница по која веќе ништо не може да биде исто.

Не станува збор за Трамп, ниту за тоа дали тој бил подобар претседателски кандидат од Бајден. Не станува збор ниту за Бајден.

Поентата е дека секој, но буквално секој, можеше да биде кандидат на овие избори, и дека против него, Трамп немаше шанси. Судејќи според бурата на ентузијазам предизвикана од прогласувањето на победата на Бајден на берзите ширум светот и од срдечните честитки од скоро цела Европа, многу од оние што ги нарекуваме економска и политичка елита немаат ништо против исклучување на микрофонот.

И што ако ова навистина помине како што ни се чини дека веќе поминува? Кои се шансите на сите други? Дали на другите ќе им биде дозволено да кажат што мислат, кога тоа веќе не му е дозволено на претседател на Америка?

И ако е така, под кои услови? Дали е ова свет каде што му е дозволено на „Купер“, а не му е на „Трамп“?

И, како е можно така лесно да се согласивме на тоа? Само затоа што не го сакаме Трамп? Почекајте малку, ова воопшто не е логично. Мора да има некоја грешка.

(Vesnik.com via)

© vesnik.com, правата за текстот се на редакцијата